محورهای اصلی سند برنامه ی درسی ملی در ۱۹ بخش طرح گردیده است که بر اساس آن برنامه ی درسی ملی تدوین می گردد به قرار زیر می باشد :
۱- مقدمه
الف ) ضرورت تولید برنامه ی درسی ملی
ب ) تعریف
ج)اهداف ؛ قلمرو و چگونگی تولید برنامه
د ) مصوبات قانونی
ه ) فرایند تولید برنامه
و ) مخاطبان برنامه
۲- مبانی :
الف ) مبانی فلسفه تعلیم و تربیت
ب ) مبانی معتبر علمی پژوهشی
ج ) مستندات قانونی
د ) چشم انداز تحولات آینده
۳- رویکرد و منطق برنامه :
جهت گیری ها ، گفتمان و روح حاکم بر برنامه
۴- اهداف :
الف ) هویت و قابلیتهایی که یادگیرنده به آن ها دست خواهند یافت ( شامل :نگرش ها ، صفات ، ملکات ، شناختها و مهارتهای مورد نظر )
ب ) معیارهای دستیابی یادگیرندگان به هویت و قابلیتهای مورد نظر
۵- اصول حاکم بر برنامه
۶- پرورش ها و آموزش های عام و مشترک :
الف ) بخشی از یادگیری های اساسی که در همه ی حوز های یادگیری حضور دارد و بین آنها پیوند بر قرار می کند .
ب ) وسعت و توالی هر یک از مهارتها و ارزش های عام و مشترک برا ی کلیه سطوح و دوره ها
۷- حوز ه های اصلی یادگیری :
الف ) نگرش ها ؛ دانش و مهارتهای مورد نیاز و اساسی
ب ) آموزش های فنی و حرفه ای در تمامی سطوح
ج ) ابعاد هر یک از حوزه های یادگیری و ارتباط آنها با یکدیگر
۸- یادگیری گروه های ویژه :
تعیین آموزش های ویژه دانش آموزان مستعد و دانش آموزان با نیازهای ویژه
۹- دوره ها و مراحل کلیدی و سطوح :
الف ) سطوح و مراحل کلیدی
ب ) ویژگیهای هر سطح و مرحله
ج ) مهرتها و نگرش های اساسی که دانش آموزان در هر یک از سطوح و مراحل باید به آنها دست یابند
د ) استانداردهای هر سطح و مرحله
۱۰- ساختار ، رشته ها و جدول زمانی
۱۱- حدود اختیارات :
الف ) سطوح تصمیم گیری و حدود اختیارات استان ؛ منطقه و مدرسه در تولید و یا انتخاب مواد آموزشی و روش های آموزش و شیو های ارزشیابی و زمان با لحاظ نیازهای محلی
ب ) تعیین دروس انتخابی یا اختیاری
۱۲- شرایط یاد گیری مطلوب و روش های مناسب :
الف ) راهبردهای آموزشی و چگونگی اتخاذ تصمیمات آگاهانه و مناسب از سوی معلم متناسب با نیازها و ویزگیهای رشدی در هر یک از سطوح و مقاطع
ب ) چگونگی توجه به شیو ه های یادگیری دانش آموزان
ج ) ارتباط راهبردهای آموزش و ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی
د ) شرایط و روش ها ی مورد توجه خانواده ، جامعه ، رسانه ها و...
۱۳- ارزشیابی پیشرفت تحصیلی :
الف ) سیاستها و فرایند های ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی
ب ) استاندارهای ارزشیابی در هر یک از حوز ه های یادگیری
ج ) نسبت روش های کمی و کیفی و نقش معلم ، دانش آموز ، خانواده در سنجش
د ) چگونگی تطبیق سنجش با نیازها و ویژگیها ی فردی دانش آموزان ( دانش آموزان مستعد و یا با نیازهای خاص )
۱۴- مواد آموزشی :
الف ) فرایند و سیاستهای حاکم بر تولید ، انتخاب و به کارگیری بسته آموزشی ( کتاب درسی ، مجلات و نرم افزارهای آموزشی ، رسانه های دیداری و شنیداری ، شبکه های آموزشی و...)
ب ) فرایند و اصول حاکم بر مشارکت بخش غیر دولتی و معلمان در تولید مواد آموزشی
ج ) فرایند و اصول حاکم بر نحو ه ای ارزیابی و انتخاب و معرفی مواد آموزشی جهت استفاده در مدارس
۱۵- منابع و اصول حاکم بر محتوای مواد آموزشی :
الف ) تعیین منابع اصلی معتبر و نسبت میان آن ها در تولید مواد آموزشی
ب ) استانداردها و اصول حاکم بر محتوای هر یک از اجزای بسته آموزشی
۱۶- خط مشی ها ، سیاست ها و ساز کار های اجرایی :
الف ) برنامه و روش اجرای برنامه ی درسی ملی در سطوح مختلف
ب ) ساختار و تشکیلات
ج ) آموزش نیروی انسانی
د ) ساز و کار های مدیریت آموزشی و اداره ی امور مدرسه
ه ) استانداردهای فضای یادگیری
۱۷ - سیاستهای حاکم بر ارزش یابی برنامه :
الف ) استانداردها در سطح برنامه ی درسی ملی ، و فرایند ارزش یابی از برنامه ی درسی
ب ) چگونگی بازنگری و اصلاح برنامه ی درسی ملی بر اساس نتایج ارزش یابی
۱۸ - منابع )
الف ) منابع تولید برنامه
ب ) منابع قابل رجوع برای آشنایی بیشتر
۱۹- ضمایم :
واژگان
در این رابطه مطالعات صورت گرفته در حوزه ی برنامه درسی نشان دهنده ضعف ها و نارسایی هاست ؛ پاره ای از این آسیب ها که برنامه درسی در سطح ملی را ضروری می نماید به قرار زیر است :
۱- آرمان گرایی بیش از حد برنامه درسی در کنار محافظه کاری و تلاش در جهت حفظ وضع موجود
۲- عدم انطباق برنامه های درسی با نیازها و احتیاجات اقتصادی - اجتماعی جامعه
۳-غلبه ی آموزش های نظری بر احتیاجات زندگی و واقعیت ها و نیازهای موجود
۴-شکاف موجود بین جامعه و مدرسه
۵-محدودیت ها و حاکمیت روش های سنتی در آموزش
۶- فقدان انعطاف در برنامه های آموزشی
۷- بی توجهی به یادگیری معنادار و تاکید بر یادگیری طوطی وار
۸- تاکید بر سنجش های کمی و پاسخ محور
۹- کم توجهی به نقش و عملکرد معلمان و دانش آموزان در آزمونهای بین المللی
۱۰- پایین بودن سطح عملکرد معلمان و دانش آموزان در آزمونهای بین المللی
۱۱- بی توجهی به ویژگیهای رشدی دانش آموزان در برنامه درسی.
۱- تعیین رویکرد و اهداف برنامه درسی در سطح نظام آموزشی ، دوره های تحصیلی و سطوح یادگیری .
۲-تعیین منطق ، جهت گیری و ابعاد هر یک از حوزه های یادگیری .
۳-تعیین اصول ، سیاستها و فرایند تدوین برنامه درسی .
۴-تعیین اصول و سیاستها و فرایند اجرای برنامه درسی.
۵- تعیین اصول و سیاستهای ناظر بر مواد و منابع آموزشی.
۶-تععین ساختار ، اصول و فرایند ارزشیابی و اصلاح برنامه ی درسی.
۷- تعیین و تبیین نظام برنامه ریزی درسی کشور.
باسمه‌تعالی
شرح وظایف کمیته‌های استانی:
1 -بررسی و تحلیل اسناد، پژوهش‌های انجام شده، نتایج نشست‌ها، همایش‌ها، بازدیدها، گزارش‌ها و نظرسنجی‌های انجام شده در استان و ارائه‌ی نتایج مورد استفاده‌ی برنامه‌ی درسی ملی به دبیرخانه.
2- اخذ و جمع‌بندی دیدگاه‌ها و نظرات صاحبنظران استان و ارائه‌ی نتایج به دبیرخانه‌ی برنامه‌ی درسی ملی.
3 -نیازسنجی و آسیب‌شناسی برنامه‌‌های درسی در استان با هماهنگی دبیرخانه‌ی طرح و ارائه‌ی راهکارها و پیشنهادهای کلان.
4 - شناسایی، اخذ و انتقال دیدگاه‌های آینده‌نگر و ایده‌های خلاق و نو با توجه به نیازها و اقتضائات آن استان به دبیرخانه‌ی طرح.
5 - برنامه‌ریزی به منظور اطلاع‌رسانی مناسب از روند کار طرح تدوین برنامه‌ی درسی ملی و کمیته‌ی استانی به مسئولان و کارشناسان مربوطه.
6- همکاری با دبیرخانه‌ی طرح در برگزاری نشست‌های علمی و توجیهی در سطح استان و منطقه.
7 - همکاری در اعتباربخشی برنامه‌ی تولید شده در مراحل مختلف.
8 - پیگیری و اقدام در خصوص امور محوله از سوی دبیرخانه‌ی طرح.
دبیرخانه طرح
آذر ماه 1386